BLOG GARDDIO BETHAN GWANAS


Syniad am anrheg i arddwyr
Chwefror 1, 2012, 7:47 pm
Filed under: Heb Gategori | Tagiau: , , , , , , , , , , ,

Chwefror yn barod?! Mae 2012 yn rasio heibio myn coblyn. Mi fues i’n tacluso a thocio dros y penwythnos, jest cyn iddi rewi. Siapio chydig ar goediach a gwrychoedd, fel eu bod nhw’n tyfu’n well pan ddaw’r gwanwyn. Mae’r bin brown yn orlawn, y bin compost yn llawn at yr ymylon a llwyth o stwffiach yn pydru mewn pentwr yn y gornel bellaf ( rhyw fath o domen gompost sy’n sicr yn gweithio gan fod gen i chwyn ffantastic yn tyfu yno).

A sôn am chwyn, tydi’r llun uchod yn grêt? Anrheg bach Cymraeg, difyr ar gyfer y dynion yn eich bywyd sy’n garddio – neu o leia’n rhoi cynnig arni. Fan hyn maen nhw ar gael:

http://www.adrahome.com/index.php?main_page=product_info&products_id=575&language=cy

Cyfle i chi gefnogi cwmni Cymraeg. Ydw i’n cael hysbysebu ar hwn dwch? Dwi’m yn gweld pam lai a dwi’n meddwl ei bod hi’n ddyletswydd arnai i roi sylw i gynnyrch Cymraeg o Gymru. Dach chi’n cytuno? Cofiwch chi, dydi’r llechi bach yma’n dda i ddim i mi gan nad oes gen i unrhyw ddyn yn fy nheulu sy’n garddio. Roedd Taid Frongoch, tad fy mam, yn tyfu llysiau yn arbennig o lwyddiannus, ond mae o wedi’n gadael ers blynyddoedd rwan, fel y taid arall, Taid Gronant, ond doedd o’m yn trafferthu efo llysiau o gwbl mae’n debyg. Nain oedd yr un oedd yn hoffi blodau ond er ei bod hi’n rhyfeddol am 96 ac yn dal i fyw ar ei phen ei hun ( dyma hi efo Del), dydi hi’m yn gallu garddio ryw lawer rwan. Fi sy’n gneud hynny iddi, fwya. Jest plannu pethau mewn potiau a chadw trefn ar y rhosod a’r chwyn. Mae hi wrth ei bodd efo lliw o gwmpas y lle,  a gawson ni flwyddyn dda yn 2011, chwarae teg.

Mae Mam yn garddio’r mymryn lleia ( ond fi sy’n tocio’r rhosod) a does gan Dad ddim diddordeb o fath yn y byd. Ond mae’n un da am godi waliau, chwarae teg. Y ddawn yn dod yn handi acw weithie!

Rhywbeth arall sydd ar werth ar wefan ‘Adra’ ydi hwn:

Mae gen i bot neu ddau fel yna fy hun a dwi wrth fy modd efo nhw. A rhag ofn nad ydw i i fod i hysbysebu un cwmni yn ormodol, maen nhw ar gael hefyd ( neu mi roedden nhw llynedd …)  yn y farchnad ar sgwâr Dolgellau sy’n cael ei chynnal ar fore Sul unwaith bob mis. Braidd yn drwm i’w postio hefyd, ddeudwn i. Ond mae o i fyny i chi! Roedd na rai yn ‘Spectrum’ Machynlleth ar un adeg hefyd.

Er mod i wedi bod yn tacluso, mae arna i ofn bod y ty gwydr ‘chwythu i fyny’ yn dal yn grempog ar y gwair. Dwi’m wedi sbio ar y bali peth. Mi wnai drio ei chwythu i fyny eto pan gai’r amser a’r awydd, jest i weld faint o byncjars sydd ynddo fo. Ac ydw i’n mynd i drio eu trwsio? Ym … gawn ni weld.

O ia, ges i goblyn o hwyl yn sgwrsio efo Gaynor Davies ( nid Gaenor ydi hi naci? Naci, siwr mai Gaynor ydi hi) ar Radio Cymru bnawn Sul. Ro’n i’n cael dewis tair cân a malu awyr am hir rhyngddyn nhw – pleser pur. Os ydach chi isio gwybod sut fath o falu wnes i, mi fydd i’w glywed ar yr iplayer ar wefan radio Cymru am ryw bythefnos, dwi’n meddwl. Dwi’n mwynhau’r radio fel cyfrwng. Cymaint mwy o ryddid na sydd ar deledu – am ei fod o gymaint rhatach, felly llai o bwysau i fod yn fyr a chryno.

Yn darllen ‘When God was a rabbit’ rwan – hwnnw’n bleser pur hefyd.



Y ty Gwydr
Tachwedd 14, 2011, 11:35 am
Filed under: Heb Gategori | Tagiau: , , , , ,

Ia, dyma be oedd yn fy nisgwyl pan ddois i’n ôl o ngwyliau – ac fel hyn mae o o hyd. Does gen i mo’r galon na’r mynedd i ffaffian efo fo, a phun bynnag, mae ‘na griw ffilmio yn dod yma wsnos nesa, felly dwi wedi ei adael iddyn nhw gael siot ohono fo er mwyn dangos i’r gwylwyr pa mor bali anobeithiol ydi ty gwydr sy’n llawn gwynt.

Y cwbl ges i allan ohono fo oedd rhyw 20 tomato a 2 gourgette a hanner – wedi’r holl ddyfrio! A bod yn onest, roedd popeth yn dod yn barod yn ystod y cyfnod ro’n i i ffwrdd (cyfraith Murphy) felly mae’n bosib bod Mam wedi cael rhywbeth yn ystod y cyfnod hwnnw. Ond ddeudodd hi ddim.

Ydw i’n mynd i drafferthu trio ei chwythu eto a rhoi patsh ar y twll neu’r tyllau? Wel, fysech chi? Go brin. Dwi unai’n mynd i’w roi yn y bin neu ei gynnig i unrhyw un sy’n fodlon dod i’w nôl o. Mae croeso i chi gysylltu …

Ond mae gweddill yr ardd reit liwgar wrth gwrs, a lliwiau’r hydref yn fendigedig.

Ac mae’r goeden yma blannais i llynedd yn dod yn eitha da wedi i mi ei symud i le mwy cysgodol:

Edrych ymlaen yn arw i’w gweld hi’n liwiau fflamgoch chwe troedfedd yn y dyfodol. Ydw, dwi wrth fy modd efo lliwiau’r hydref. Pan fydd yr awyr yn las a’r haul yn tywynnu, does na’m byd gwell nagoes?

Mae Del a fi wedi bod yn cael modd i fyw yn trotian a phedlo ar hyd Llwybr Mawddach – bendigedig tydi?

Ond fedran ni ddim mynd eto am sbel. Yn un peth, mae hi’n cwna ac mae na wastad gryn dipyn o gwn diarth ar y llwybr – a dydan ni’m isio cwn bach eto! Dwi’n meddwl mynd a hi i gael y snip a deud y gwir. Dwi ddim yn edrych ymlaen – a fydd hi ddim yn hapus, ond dyna fo.

A dwi hefyd yn cychwyn am y de heno – gweithio mewn ysgolion yn ardal Llanhari am yr wythnos. Gweddiwch drostai! Ond dwi’n edrych mlaen at gael rhyddid o’r cyfrifiadur a gallu canolbwyntio ar y llyfr dwi’n ei ddarllen ar hyn o bryd – y 6ed mewn cyfres o 5 a deud y gwir. Dwi wedi gwirioni efo’r gyfres yma, sy’n fleiddiaid a dreigiau a ffantasi a hud a lledrith – gwych! Mae fersiwn HBO o’r llyfr cynta’n cael ei ddangos ar Sky ar hyn o bryd. Ond llyfr gwych arall sydd wedi bod yn rhan o mywyd i’n ddiweddar ydi hwn:Yr anrheg Nadolig perffaith i Taid! A Nain … ac unrhyw aelod o’r teulu a deud y gwir.

Iawn, gwell paratoi ar gyfer awduron y dyfodol rwan – dwi fod i wella eu sgiliau ysgrifennu. Hwyl!



Nôl o’r Steddfod
Awst 7, 2011, 12:09 pm
Filed under: Heb Gategori | Tagiau: , , , , , , , ,

Ges i ryw 3 noson a 3 diwrnod yn y Steddfod, yn cysgu yn fy nghampafan am fod adlen fy rhieni, lle ro’n i i fod, wedi malu. Fel mae’n digwydd, ges i le gwell na nhw yn y diwedd am fod y maes parcio reit wrth ymyl y cawodydd, y tai bach, y siop a’r caffi hyfryd mewn carafan, lle roedd brecwast llawn a bendigedig i’w gael am £5 – yn cynnwys llond mwg o baned! Nes i fwynhau’n arw ar y maes, a gweld cymaint o bobl ro’n i’n eu nabod, ro’n i’n gweld y bliws.

Uchafbwyntiau – gig Dr Hywel Ffiaidd ar y nos Lun, y sgwad sgwennu ar y dydd Mawrth efo Haf Llewelyn, a gwylio drama ‘Salsa’ yn y Stiwt, Rhos. Gwych – noson hwyliog, hyfryd.

Es i adre nos Fercher a dod nôl nos Wener am fod gen i apwyntiad deintydd, ro’n i isio helpu fy chwaer yn y maes carafannau, ac ro’n i’n poeni am gynnwys fy nhy gwydr! Dwi’n falch o ddeud fod popeth yn dal yn fyw, yr un ciwcymbar fawr yn dal yn gyfan – ond y tomatos byth wedi cochi … ac mae angen rhoi gwynt yn y bali peth eto.

Roedd 3 llond bocs o fygiau Sioe Rhydymain wedi cyrraedd – gewch chi lun ryw ben. Roedden ni fel pwyllgor wedi penderfynu bod mwy o werth mewn mwg na’r cwpanau bach plastig da i ddim sy’n cael eu rhoi fel gwobrau fel arfer. Gawn ni weld be fydd ymateb y cystadleuwyr!

Os nad yw’r tomatos yn goch, mae na ddigon o gochni yng ngweddill yr ardd:

Ac roedd ‘na ymwelwyr newydd i’r bwa bwyd adar:

Ia, sgrech y coed – oedd yn barod i hedfan am fod Del yn sefyll yn y drws. Maen nhw’n adar hardd iawn, ond nefi, y sgrech ‘na. Maen nhw’n rhoi harten i mi’n aml wrth fynd am dro.

Rhywbeth dwi’n gweithio arno ar hyn o bryd yw cyfrol newydd i Wasg Gwynedd. Yn sgil llwyddiant ‘Nain/Mam-gu’ llynedd, mae ‘Taid/Tad-cu’ ar ei ffordd – erbyn Dolig. 12 o awduron gwahanol, yn cynnwys y Prifardd Rhys Iorwerth, Huw Chiswell, Dafydd Emyr, Gwyneth Glyn a Gwyn Thomas, i gyd wedi sgwennu ysgrif neu gerdd am fod yn daid neu eu teidiau eu hunain.

Mae Dorry Spikes o’r Cyngor Llyfrau wrthi’n gweithio ar y clawr, sy’n wych fel arfer, a dyma i chi lun o’r lluniau wnaeth hi ar ei gyfer:

Da ydi o ynde! A dim clem pam fod y teipio yma wedi newid lliw mwya sydyn. Grrrr… Ond dwi’n siwr bod 98% o deidiau Cymru yn rai am dorri lawnt yn gyson, a bod hwn yn lun nodweddiadol iawn ohonyn nhw. Mae’r peiriant yn debyg iawn i f’un i, ac un o ffrindiau Taid, Yncl Bili ( Caertydddyn gynt) fu’n gofalu am y lawnt i mi  nes iddo farw rai blynyddoedd yn ôl. Fo ddeudodd mod i angen peiriant gwell na’r Flymo bach pathetig oedd gen i ar y cychwyn. Roedd o’n iawn, wrth gwrs. Ac oes, mae angen torri’r gwair eto – pan fydd o wedi sychu. Mae’r criw camera’n dod yma wythnos nesa ac mae gen i goblyn o waith tacluso! O, ac angen gwneud mwy o fframiau i’r gwenyn … ai i weld os ydyn nhw’n dal yna beth bynnag yn gynta. Roedd Gethin Clwyd, sydd hefyd newydd ddechrau cadw gwenyn eleni yn poeni bod un cwch wedi heidio tra roedd o’n y Steddfod … croesi bysedd bod rhain yn hapus lle maen nhw!