BLOG GARDDIO BETHAN GWANAS


Diwedd y gyfres
Tachwedd 19, 2013, 12:08 am
Filed under: Heb Gategori | Tagiau: , , , , , , , , ,

A dyna ni, digwyddodd, darfu, megis seren wib. 6 rhaglen wedi eu darlledu, ac mae’n debyg ein bod wedi cael ffigyrau gwylio uchel, oedd yn mynd yn uwch wrth i’r gyfres fynd yn ei blaen. Da de!image
Does gen i ddim syniad be fydd y bosys yn S4C yn ei benderfynu, os fydd na Dyfu Pobl arall mewn ardal wahanol ai peidio. Does dim yn saff yn yr oes sydd ohoni, efo’r holl gwtogi. Ond unwaith gawn ni wybod un ffordd neu’r llall, mi wnai adael i chi wybod ar y blog yma.
Yn y cyfamser, mi fydd na 6 rhaglen yn y flwyddyn newydd efo Sioned a’i thylwyth yn eu cartre newydd. Codi gardd allan o ddim fyddan nhw a dwi’n edrych ymlaen yn arw i weld be fyddan nhw wedi’i neud.IMG_2090
A dyna lun o Sioned, rhag ofn eich bod chi wedi anghofio sut mae hi’n edrych!

Yn wahanol i lawer, mi fydda i wrth fy modd efo mis Tachwedd; mae’r lliwiau mor hyfryd. Dyma i chi chydig o luniau dynnes i ddoe:image

image

imageimageimage
Do, dwi wedi chwarae chydig efo’r llun ola na efo Del. Da ydi instagram! Effeithiol tydi? A Del yn edrych yn hynod lwynogaidd.
Mi fydd hanes tynnu’r lluniau yna yn yr Herald wsnos nesa, a hanes y bont – Bont newydd, i’w gweld ar ei gorau o’n maes carafannau ni yn Nolgamedd. Dewch draw efo’ch pabell/campafan/carafan flwyddyn nesa. Mae’r coed yn werth eu gweld yn yr haf hefyd! Ac mae gynnon ni chydig o flodau – dim byd anhygoel, ond ambell bot yma ac acw a digon o gennin pedr yn y gwanwyn. Dylen ni fod wedi plannu mwy erbyn meddwl.
Ches i ddim gwyliau eleni ( dydi 6 rhaglen ddim yn talu llawer! A dwi’m yn gwneud llawer drwy sgwennu llyfrau) ond mi ges i benwythnos anhygoel yn Fflandrys rhyw fis yn ol. Efallai nad ydi sbio ar feddau yn swnio’n hwyl, ond mi roedd o, yn brofiad bythgofiadwy.
image
Ges i weld beddau brodyr fy nhaid:imageimage
Roedd hi’n fraint cael mynd yno. A do, mi sgwennais gryn dipyn am yr hyn ddysgais i ac a deimlais i. A nes i dorri cutting o’r rhosyn wrth fedd Trebor, er mwyn cael ei dyfu yn fy ngardd i, ond mae arna i ofn i’r peth druan wywo yn y car ar y ffordd adre. Nes i anghofio ei roi mewn dwr.
Efallai ai yn ol ryw dro a thrio eto.
Hwyl am y tro.



Symud gwenyn
Mawrth 14, 2013, 12:35 am
Filed under: Heb Gategori | Tagiau: , , , , , , , , , , ,

DSC_0075Dyma i chi rai o ngwenyn i’n cael modd i fyw yn y saffrwm. Gan fod ‘na dipyn o felyn yn y wenynen yn y canol, un o’r haid ddiarth ydi, nid un o’r gwenyn bach duon Cymreig. Bosib bod rheiny’n gwledda ar y grug neu’r cynffonau wyn bach ar y pryd. Ond mae’r haid ‘fach’ o rai duon ges i gan Carys wedi bod yn cael eu bwlio’n o arw gan y cwch gynta a’r haid ddiarth. Mae’n debyg bod y ddwy gwch gref yn gallu arogli/teimlo bod hon yn wan ac yn cymryd mantais o hynny i ddwyn eu mêl nhw.

Dyma sut mae pethe yn y gwyllt: DSC_0097 yr haid wan sy’n y cwch mwya, ar y chwith. Yr un gynta ges i sydd drws nesa, ac mae’r un ddiarth yn y cefndir. O, a sylwch ar y grug gwyn ym mlaen y llun – wedi ei blannu fel na fydd raid teithio’n rhy bell … dio’m yn llawer, ond mae’n well na dim!

Wel, dwi wedi cael llond bol o’r holl ddwyn a bwlio felly ges i air efo Mam: tybed fyddai hi’n fodlon i mi roi cwch yn Nolgamedd? Byddai, mi fyddai wrth ei bodd. Ieee! Mae na ddwy berllan fechan yn Nolgamedd, ac ro’n i’n eitha siwr y byddai un o’r ddau le yn addas. Felly mi ffoniais i Carys Tractors. Digwydd bod, dydi hi’m yn rhy brysur efo’r wyna eto, felly ges i ordars i dynnu’r supers oddi ar y cwch yn syth bin, tynnu’r bwced bwydo hefyd a rhoi’r crown board yn syth ar ben y queen excluder neu’r wahanlen. Wedyn, heno, mi fyddai hi’n galw acw i fy helpu i’w symud i Ddolgamedd. Yn syth bin, fel’na! Dydi Carys ddim yn un am dindroi …

DSC_0098 DSC_0099Felly dyma’r crown board ar ben y wahanlen, ac os sbiwch chi’n ofalus mae na un neu ddwy wenynen yn codi drwy’r tyllau i weld be goblyn sy’n mynd ymlaen.

DSC_0101Mi rois i’r caead yn ôl yn syth, rhag iddyn nhw oeri. Achos dyma be fedar yr oerfel ei wneud i ngwenyn bach druan i. Ac fel dach chi’n gweld, mwy o ddu yn rhain, felly dyma’r rhai Cymreig.

DSC_0105Pan gyrhaeddodd Carys, y peth cynta nath hi oedd stwffio lwmp mawr o foam i mewn i’r fynedfa.

DSC_0106Yna, sgriwio’r cwch yn sownd i’r darn gwaelod, i wneud yn siwr na fyddai dim byd yn symud wrth ei symud ac na fyddai’r gwenyn yn dianc drwy’r gwaelod.

DSC_0111A rhag ofn i chi feddwl mai hi oedd yn gwneud y gwaith i gyd, na, mi fues i wrthi hefyd – yn fy siwt, achos dwi’m isio cael fy mhigo! Roedd Carys yn tynnu arnai am fod yn gymaint o fabi, ond dydi hi’m wedi gweld y ffordd mae pigiadau gwenyn mêl yn effeithio arnai nacdi!

DSC_0112Gosod y strap a’r flanced ar lawr wedyn a’r ddwy ohonon ni’n gosod y cwch yn ofalus yn y canol. Doedd hi’m yn drwm o gwbl – fawr o fêl ar ôl ganddyn nhw nagoes, bechod? DSC_0113Clymu’r cyfan fel parsel bach taclus a’i gario i’r car.

DSC_0115Car Carys, achos roedd fy fan i yn y garej yn cael brake pads newydd …

DSC_0117Roedd hi’n brysur nosi erbyn cyrraedd Dolgamedd, ond doedd hi ddim mor dywyll â hyn go iawn – y fflash sy’n twyllo. Dyma’r berllan gynta, ond gan fod Mam a Del yn cerdded drwy fanna’n eitha aml ( pan fydda i i ffwrdd) gwell oedd sbio ar y lleoliad posib arall.

DSC_0118

Sef yr hen berllan yma sydd am yr afon o’r ty. Pêl ydi’r peth gwyn na’n y canol.DSC_0120 A dyma’r ty mewn silwet – jest i ddangos i chi y pellter o’r ty i’r berllan. DSC_0121

Carys yn deud ‘fan hyn!’DSC_0122Sbiwch yn ofalus ac mi welwch bod ‘na ddwy flocen goncrit fanna – un yn lân a newydd, y llall yn fwsog i gyd, ac mae Carys yn gwirio efo spirit level bod y cyfan yn gwbl lefel.

DSC_0125

A dyna ni, y cwch yn ddiogel yn ei chartref newydd.DSC_0126Mi ai draw eto fory i roi’r supers yn ôl arni, a’r bwced bwydo, a chroesi bysedd y cawn nhw lonydd i gael babis a chryfhau. Roedd hi’n wan iawn, iawn, bechod, dim swn byzzian na dim, a dim ond rhyw ddwy wenynen ddaeth allan pan dynnodd Carys y foam allan o’r fynedfa. Mae Carys yn deud y dylwn i roi rhywbeth ychwanegol dros y cwch hefyd, i’w helpu i gadw’n gynnes yn ystod y nosweithiau oer ‘ma. Mae gen i ddarn hir o sbwng mae rhywun yn ei ddefnyddio i gysgu arno mewn pabell, neith y tro yn champion. Ddois i o hyd iddo fo ar ochr y ffordd fisoedd yn ôl – a gwybod y byddai’n ddefnyddiol ryw dro. Bosib roi chydig mwy o bethau drosti ac o’i chwmpas hefyd i ofalu eu bod nhw’n gynnes fel tôst.

Ond am y tro, nos da fy ngwenyn bach. Croeso i’ch cartref newydd.



Glaw, gwenyn a thrychiolaethau

Mae hi’n piso bwrw yma. Roedd yr ardd angen y glaw, ond dwi wedi cael digon o fod yn wlyb rwan. Mi ddylwn i fod yn sgwennu nofel i blant uwchradd ac mi fyddech chi’n disgwyl y byddai’n haws aros o flaen y cyfrifiadur ar ddiwrnod gwlyb fel hyn, ond am ryw reswm, nid felly y mae. Dwi’n sbio drwy’r ffenest ac yn ysu i’r diferu stopio er mwyn i mi gael awyr iach rhwng paragraffau. Dwi wedi bod allan ar y beic efo Del bore ‘ma ( efo dillad glaw a welintyns) a mwynhau hynny ond mae isio mynedd mentro allan eto.

Dwi newydd symud darnau’r cwch gwenyn newydd o un sied i’r llall am fod y sied wreiddiol yn gadael glaw i mewn a gwlychu fy mhren. Ro’n i wedi eu paentio efo stwff pwrpasol, ond prin fod angen iddyn nhw foddi, bechod.

Mi wnes i lwyddo i roi’r caead at ei gilydd o leia, ar ôl cael cyfarwyddiadau ar y we ( ar ôl rhoi’r bali peth at ei gilydd yn anghywir y tro cynta) – a tharo fy mawd fwy nag unwaith. Ond mae’r bocsys yn gorfod aros – nes bydd gen i’r amynedd i’w taclo neu nes bydd Carys Tractors yn galw!

Dwi wedi sgwennu colofn Herald arall am y ffordd mae’r gwenyn wedi effeithio ar fy mywyd i ( Daily Post Mercher yma) a dyma i chi gwpwl o luniau gymrais i o fy ngwenyn i pan oedd y tywydd yn eu siwtio’n well:

Ar fy nghoeden geirios drist ( weeping cherry?) mae’r rhain, reit o flaen y ty: A na, dydyn nhw’n poeni dim ar Del hyd yma. Y cachgi-bwms ( bumble bees) sy’n ei styrbio hi – dod o nunlle, yn fler a swnllyd tydyn?

Ond mae na rywbeth mawr wedi bod yn fy styrbio i yn y pwll … Sbiwch hyll a milain! Larvae y Great Diving Beetle: Dwi wedi blogio am rhain o’r blaen, llynedd, pan wnes i eu darganfod gyntaf. Ac maen nhw wedi bod yn brysurach fyth eleni:

Mae’r holl filoedd o benbyliaid wedi mynd lawr i un neu ddau – OHERWYDD Y DIAWLIED YMA! Dwi wedi bod yn eu dal efo rhwyd a’u lladd – o leia deg y diwrnod ( heblaw heddiw). Ydw, dwi’n teimlo’n gas a chreulon am ymyrryd efo trefn natur, ond llyffantod dwi isio yn fy ngardd, nid rhain! Mae larvae gwas y neidr yno hefyd, sy’n fwy, ac yn bwyta mwy o benbyliaid mae’n siwr, ond dwi’n hoffi gweld gwas y neidr acw, felly mae’r rheiny’n cael byw. Ond dwi wedi symud un i’r pwll yn y ffos o flaen y ty, lle nad oes penbyliaid. Geith o fwyta be bynnag licith o yn fanno.

Dwi wedi cymryd lluniau fy hun o’r larvae great diving beetle ond does gen i’m mynedd aros i’r rheiny lawr lwytho jest rwan. Gewch chi eu gweld nhw ryw dro eto.

O, a dwi’n meddwl bod gen i lygod mawr yn y wal ar waelod yr ardd eto. Mae Del yn rhedeg ar ôl rhywbeth beth bynnag, a dwi’n nabod eu hôl nhw wrth y wal bellach. Bwyd yr adar sy’n denu’r rheiny. Ond dwi’n mwynhau bwydo’r adar! Er eu bod nhw’n costio ffortiwn i mi. Unrhyw un yn gwybod ble ydi’r lle rhata i brynu bwyd adar? Dwi’n siwr bod bag o gnau mwnci yn codi yn ei bris jest cymaint â phetrol. Grrrr.

O ia, gyda llaw, mi fydd BYYA ar S4C eto yn fuan – Ebrill 18. Dwi newydd recordio’r troslais cynta am eleni.

Iawn, nôl at y nofel … cyn gwneud fy wac yn ein maes carafannau yn Nolgamedd. Dwi’n cymryd y bydd y creaduriaid oedd mewn pebyll neithiwr wedi penderfynu mynd adre, bechod …